Kenniscentrum Online Pesten | Cyberpesten

Online pesten (cyberpesten) is een groeiend probleem dat zowel kinderen, jongeren als volwassenen raakt. Het unieke aan online pesten (cyberpesten) is de constante beschikbaarheid van digitale technologie, waardoor het pesten dag en nacht kan doorgaan. Dit maakt het extra belastend voor slachtoffers. In dit artikel ontdek je alles over wat online pesten (cyberpesten) is, de verschillende vormen, de gevolgen en hoe je het kunt aanpakken.

Wat is online pesten (cyberpesten)?

Online pesten (cyberpesten) is een vorm van pesten waarbij gebruik wordt gemaakt van technologie zoals sociale media, berichtenapps, e-mail en online games. Het kan vele vormen aannemen, zoals beledigende berichten sturen, geruchten verspreiden, persoonlijke informatie zonder toestemming openbaar maken of het slachtoffer belachelijk maken via digitale platforms.

Wat maakt online pesten (cyberpesten) anders dan traditioneel pesten?

• Het stopt nooit: Het kan op elk moment doorgaan, zelfs als het slachtoffer thuis is, wat de impact extra zwaar maakt.
• Het is openbaar: Pesters kunnen een groot publiek bereiken via sociale media, wat de vernedering van het slachtoffer versterkt.
• Het is anoniem: Dankzij nepaccounts kunnen daders vaak anoniem blijven, waardoor het lastig wordt om hen te confronteren.

De dynamiek van online pesten (cyberpesten)

Bij online pesten (cyberpesten) spelen niet alleen de dader en het slachtoffer een rol, maar ook de omstanders. Deze “digitale toeschouwers” zien vaak wat er gebeurt, maar ondernemen zelden actie. Hun zwijgen kan bijdragen aan het voortduren van de pestcyclus. Toeschouwers kunnen echter een positieve rol spelen door het pesten te melden en steun te bieden aan het slachtoffer.

Welke vormen kan online pesten (cyberpesten) aannemen?

Net als traditioneel pesten kent online pesten (cyberpesten) verschillende vormen, die allemaal gericht zijn op uitsluiting en het veroorzaken van pijn:

1.Uitsluiting

• Blokkeren op sociale media of in chatgroepen.
• Ongevraagd verwijderen uit online groepen.
• Het negeren van berichten (“ghosting”).

2.Beledigen en roddelen

• Het plaatsen van kwetsende opmerkingen onder berichten of foto’s.
• Het verspreiden van geruchten en discriminerende opmerkingen.

3.Belachelijk maken

• Versturen van beschamende foto’s of video’s naar een groot publiek.
• Aanmaken van nepaccounts onder de naam van het slachtoffer.
• Verspreiden van vertrouwelijke informatie zonder toestemming.

4.Bedreigen en intimideren

• Sturen van dreigende berichten via sociale media of berichtenapps.
• Overmatig spammen of stalken via meerdere kanalen.

5.Subtiele vormen

• Negeren en buitensluiten in digitale omgevingen.
• Het gebruik van “hoektags”, waarbij iemand negatief wordt geassocieerd met een bericht of foto.

De gevolgen van online pesten (cyberpesten)

De impact van online pesten (cyberpesten) kan ingrijpend zijn en langdurig doorwerken. Veelvoorkomende gevolgen zijn:

• Mentale gezondheidsproblemen: Slachtoffers ervaren vaak angst, depressie en eenzaamheid.
• Fysieke klachten: Stress kan leiden tot hoofdpijn, slapeloosheid en maagklachten.
• Sociaal isolement: Slachtoffers trekken zich vaak terug uit sociale situaties uit angst of schaamte.
• Zelfmoordgedachten: In ernstige gevallen kan online pesten (cyberpesten) leiden tot suïcidale gevoelens.

Omdat schadelijke berichten vaak online blijven staan, zelfs nadat het pesten is gestopt, kan de negatieve impact langdurig blijven hangen.

Wie zijn betrokken bij online pesten (cyberpesten)?

1. Daders
   De daders van online pesten (cyberpesten) zijn vaak bekenden van het slachtoffer, zoals klasgenoten, collega’s of vrienden. Soms blijven ze echter anoniem, wat het lastig maakt om hen ter verantwoording te roepen.
2. Slachtoffers
   Iedereen kan slachtoffer worden van online pesten (cyberpesten), maar jongeren lopen het grootste risico. Kinderen met speciale behoeften, zoals ADHD of autisme, zijn extra kwetsbaar.
3. Omstanders
   Omstanders spelen een cruciale rol. Hun reactie of het gebrek daaraan kan het pestgedrag in stand houden of juist helpen stoppen.

Hoe pak je online pesten (cyberpesten) aan?

• Stap 1: Praat met het slachtoffer
  Luister naar wat er gebeurt en stel vragen om de situatie beter te begrijpen. Toon empathie en bied steun, zodat het slachtoffer weet dat hij of zij niet alleen staat.
• Stap 2: Verzamel bewijsmateriaal
  • Maak screenshots van berichten, foto’s en video’s.
  • Noteer data, tijdstippen en accounts van daders.
  • Bewaar e-mails en berichten als bewijs.
• Stap 3: Betrek de school
  Neem contact op met de anti-pestcoördinator of vertrouwenspersoon op school. Maak samen duidelijke afspraken over hoe het probleem aangepakt kan worden.
• Stap 4: Schakel hulp in
  • Gebruik platforms zoals Meldknop.nl of Helpwanted.nl voor ondersteuning.
  • Zoek hulp bij een gespecialiseerde organisatie of overweeg professionele begeleiding als de situatie ernstig is.
  • Leestip Hoe kun je cyberpesten effectief aanpakken

Tip!  Zie ook de veelgestelde vragen >>

Stichting Stop Pesten Nu vertrouwt volledig op vrijwillige donaties en de inzet van vrijwilligers om haar belangrijke werk mogelijk te maken. Wij ontvangen geen subsidies, waardoor wij volledig afhankelijk zijn van de steun van mensen zoals u.

Kennisdatabase Online Pesten - Cyberpesten